“Moge onze Heer Jezus Christus, door deze heilige zalving en door zijn liefdevolle barmhartigheid, u bijstaan met de genade van zijn heilige Geest.”
uit de liturgie van de Ziekenzalving
Betekenis van het sacrament
Sinds het 2e Vaticaans Concilie spreken we niet meer over de ‘Laatste sacramenten’ maar over de Ziekenzalving. Een spoedig levenseinde is dan ook niet meer het criterium voor de Ziekenzalving. Als iemand door ouderdom verzwakt is, zwaar ziek is of voor een zware medische ingreep staat, kan hij of zij de Ziekenzalving ontvangen.
Het beste kan de zieke zelf tijdig om het sacrament vragen. Familie, vrienden, de arts of de verpleegkundige kunnen hierbij de zieke van dienst zijn door hem of haar op die mogelijkheid te wijzen.
Praktische informatie
De priester bezoekt hem of haar persoonlijk die om dit sacrament vraagt.
Een gebaar dat in vele vieringen alleszins zijn symbolische waarde moet krijgen is de handoplegging. Jezus zelf legde de handen op bij zieken en Hij schreef de handoplegging voor aan zijn leerlingen en deze hebben dit ook veel gedaan. De handoplegging is samen met de zalving een gebaar van intens gebed tot God, dat Hij de zieke nabij zou zijn, dat de Geest hem zou beschermen en bemoedigen en dat Hij hem zou doen leven.
1. De individuele viering.
De ziekenzalving kan een zeer sterk gebeuren zijn voor de zieke en zijn omgeving. Daarom moet men erover waken dat, ook ingeval van hoogdringendheid, de priester op het moment van de toediening van het sacrament niet alleen is. Het sacrament geldt op dat ogenblik als een gebaar van de Kerk en een gebaar van heel de gemeenschap, die aanwezig is om te bemoedigen, te bidden en te troosten. Een zeer korte catechese vooraf is meestal noodzakelijk, ook voor de aanwezigen, met een toelichting over de zin van de tekenen van zalving en handoplegging.
2. De gemeenschappelijke viering van de ziekenzalving.
De gemeenschappelijke toediening van de ziekenzalving is één van de wegen om tot een gezonde en rustige houding te komen tegenover dit sacrament. Een gemeenschappelijke ziekenzalving is zoals alle andere sacramenten een kerkelijk gebeuren dat ook kan plaatsvinden in de parochiekerk tijdens een eucharistieviering waaraan de familie van de zieken en heel de parochiegemeenschap deelneemt. Deze vieringen, zowel in ziekenhuis als in parochie, hebben plaats in een atmosfeer van geloof, rust en christelijke blijdschap. Zo merken de aanwezigen dat de ziekenzalving niet meer als bedreigend overkomt. Ziekenzalving wordt onmiddellijk verbonden met het gedragen worden door de bredere geloofsgemeenschap.
3. De hernieuwing van de zalving.
Sommige mensen of zieken verlangen de ziekenzalving te ontvangen telkens als de gelegenheid zich voordoet. Zo menen zij hun eeuwig heil nog meer te verzekeren. Het is een opdracht voor de verantwoordelijken voor de geloofsvorming deze mening om te buigen. Toch kunnen personen die de ziekenzalving reeds ontvingen, het jaar nadien in hun gebed het sacrament opnieuw beleven wanneer zij deelnemen aan de ziekenzalving van anderen.
4. Buiten bewustzijn ?
Aan zieken die het bewustzijn verloren hebben, mag men het sacrament toedienen als men oordeelt dat de zieke zelf of zijn naaste omgeving erom zou gevraagd hebben indien hij bewust zou geweest zijn en wanneer dit past bij zijn levenshouding. Ook de zegening van het lichaam van de stervende kan hier op zijn plaats zijn.
